Top Navigation
शनिबार, माघ २१, २०७९ १२:०७:२८
Main Navigation
  • गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • समाज
  • स्थानीय सरकार
  • वडा
  • खेलकुद
  • मनाेरन्जन
  • प्रतिनिधि/प्रदेशसभा निर्वाचन २०७९
  • अन्य
    • व्यक्ति/व्यक्तित्व
    • विचार/व्लक
शनिबार, माघ २१, २०७९ १२:०७:२८
Kakhara सबैको खबर सम्पूर्ण खबर | News Portal from Rukum, Nepal
  • गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • समाज
  • स्थानीय सरकार
  • वडा
  • खेलकुद
  • मनाेरन्जन
  • प्रतिनिधि/प्रदेशसभा निर्वाचन २०७९
  • अन्य
    • व्यक्ति/व्यक्तित्व
    • विचार/व्लक
  • ट्रेण्डिङ
  • #साँख गाउँ
  • #पापिनी मेला
  • #पापिनी विवाह
  • #भलिबल
  • #साँख
  • #अर्गानिक
  • #दिवा खाजामा लापरवाही
Search Here
विचार/व्लक
  • Home
  • विचार/व्लक
  • नेपालको अर्थतन्त्रको बारेमा बोल्नुभन्दा पहिले बुझ्नुपर्ने केही तथ्यहरू
नेपालको अर्थतन्त्रको बारेमा बोल्नुभन्दा पहिले बुझ्नुपर्ने केही तथ्यहरू
कखरा संवाददाता
कखरा संवाददाता शनिबार, चैत २६, २०७८
माया बेकरी माया बेकरी

रामबहादुर केसी

काेभिड-१९ महामारी तथा रूस-युक्रेन युद्धको कारण विश्वव्यापी रुपमा अर्थतन्त्रमा समस्या/संकट आएको हो । मुद्रास्फिति, शोधानान्तर बचत, विदेशी मुद्रा संचिति, ब्याजदर लगायतका विषयहरु उदीयमान र विकासशील अर्थतन्त्रभन्दा विकसित अर्थतन्त्रमा बढी समस्याको रुपमा रहेका छन् । त्यसैले नेपाल टाट पल्टन थाल्यो, देश डुब्न थाल्यो, कोही माझी भए आउ, देश बचाउ भनेर गोही आंसु झार्नु भनेको अफवाह र भ्रम फैलाएर आर्थिक गतिविधीहरुलाई ठप्प बनाई बास्तविक रुपमा नै देशलाई कंगाल बनाउन खोजे सरह हो । यदि आत्मादेखि नै देशको चिन्ता हो भने देश आफैं बचाए हॅुदैन ? माझीले देश बचाउने ठेक्का लिएको छ र ?

हाल विश्वव्यापी रुपमा देखिन थालेको आर्थिक संकट/मन्दी/समस्या योभन्दा पहिले सन् १९३०, सन् २००८ लगायत विभिन्न समयमा योभन्दा व्यापक रुपमा विश्वव्यापी रुपमा र त्यसमा पनि अहिले विकसित अर्थतन्त्र भएका युरोप, अमेरिकी देशहरुमा नै देखिएको थियो । त्यसैले अर्थतन्त्र समस्यारहीत हॅुदैन । अर्थतन्त्रमा आउने यस्तै समस्याहरुको सामना गरेर मात्र दीगो र भरपर्दो अर्थतन्त्र निर्माण गर्न सकिन्छ । अहिले आउने मौद्रिक नीति, आर्थिक नीति, वित्त नीतिहरु सन् १९३० को आर्थिक संकट पश्चात् जे.एम. किन्सको अवधारणा अनुसार आउन थालेका हुन् ।

नेपालमा वि.स. २००८ सालदेखि बजेट पेश हुन थालेको हो । के तपाई हामीले वि.स. २००८ सालदेखि हालसम्मका अर्थमन्त्रीहरुको कामको वास्तविक रुपमा विश्लेषण गरेका छौं ? यदि छौं भने केही सस्तो लोकप्रियताका नाममा ल्याइएका र हालका दिनमा अर्थतन्त्रले धान्न मुस्किल भईरहेका सामाजिक सुरक्षा लगायतका कार्यक्रम बाहेक दीगो आर्थिक विकास हुने किसिमले कोही अर्थमन्त्रीले बजेट तथा कार्यक्रम ल्याए ? ल्याएको भए देश अहिले पनि किन अविकसित अवस्थामा छ ? जनताका वास्तविक समस्या र जीवनस्तर किन अहिले पनि उस्तै छ ? कुनै अर्थमन्त्रीका पालामा पॅूजीगत खर्च शतप्रतिशत भयो भन्ने तथ्यांक छ ? औषतमा पॅूजीगत खर्च ६०-७०% को हाराहारीमा होइन ? आ.व. २०७६/०७७ मा त पॅूजीगत खर्च ४६.३% मात्र भएको थियो । के पॅूजीगत खर्च अर्थ मन्त्रालयले गर्ने हो ? चालू खर्च करिब शतप्रतिशत गर्न सक्ने सार्वजनिक निकायहरुलाई पॅूजीगत खर्च शतप्रतिशत गर्न कस्ले रोकेको छ ?

केही पूर्व अर्थमन्त्री तर अर्थतन्त्रको जीवन्तताको लागि सिन्कोसम्म नभॅाचेका विद्धान अर्थशास्त्रीहरुले यसो गर्नुपर्छ, उसो गर्नुपर्छ, यो भएन, त्यो भएन भनेर खुबै भाषण गरेको अर्ति उपदेश दिएको देखिन्छ ? अरुलाई अर्ति उपदेश दिनेहरुले आफूले चांहि के गरें भन्ने हेक्का राख्नु पर्दैन ?

अर्थतन्त्रकाे विज्ञताको कुरा गर्ने हो भने नेपाल राष्ट्र बैंक, राष्ट्रिय योजना आयोग, अर्थ मन्त्रालयमा त स्थायी विद्धानहरु छन् नि होइन ? विषयवस्तुको सैद्धान्तिक विज्ञताले हुने भए खोइ त संकट मोचन भएको ? समस्या नै नआउनुपर्ने हो नि होइन ?

अहिलेकाे विश्वव्यापी आर्थिक संकटको बेलामा जतिसुकै अर्थतन्त्रको ज्ञाता हॅु भन्ने विद्धान अर्थमन्त्री भएमा पनि केही हुनेवाला छैन् । जब सबै चीजहरु आयात गर्नुपर्ने अवस्था छ हाम्रो, त्यसलाई पूर्ण रुपमा रोक्न सकिन्छ र ? के पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य विश्वमा नै ४०-५०% ले बढिरहेको छ, पहिले कै मूल्यमा दिन सकिन्छ र ? नेपाल आयल निगम, नेपाल वायु सेवा निगम लगायतका सार्वजनिक निकायमा हुने घाटा, अव्यवस्था, कुशासन अहिलेसम्म हटेको छ र ?

म त भन्छु यो देश अविकसित हुनुमा कुरा गरेर विश्लेषण गरेर कहिले पनि नथाक्ने तर सिन्कोसम्म नभॅाच्ने हाम्रा विद्धान अर्थशास्त्री, विद्धान कर्मचारी, विद्धान राजनीतिज्ञहरुको ठूलो हात छ । बिहानदेखि सॅाझसम्म श्रम गरेरपनि हातमुख जोड्न धौधौ हुने ६०% भन्दा बढि किसान, मजदूरहरुको हालतले सायत यहॅाहरुको विद्धतालाई गिज्याउॅदो हो ।

मुसिकाेट नगरपालिका

जनताकाे हालत सुधार गर्न किताबका पाना पल्टाएर यहॅानिर यस्तो लेखेको रहेछ, उस्तो लेखेको रहेछ भनेर हॅुदैन, जनताको समस्याको मर्म भावना बुझ्नुपर्छ । काठमाडौंका आलिसान महलमा बस्नेहरुलाई के थाहा हुम्ला, जुम्लाजस्ता ठाउॅमा बस्ने दु:खीजनहरुको अवस्था के होला भनेर ?

समस्या के हो ? थाहा छ । समस्याको कारण के हो ? त्यो नि थाहा छ । समाधान के हो ? त्यो पनि थाहा छ । तर अवस्था त उस्तै छ नि सबै थाहा भएर पनि, किन ? किनभने लेख्न, बोल्न, अरुलाई सुनाउन, अर्ति दिन सबै आउॅछ त उपचार गर्न आउॅदैन । उपचार गर्ने जॅागर नै छैन । खास समस्या त यही हो नि, होइन र ?

लेखक अर्थमन्त्रालयमा कार्यरत हुनुहुन्छ । 


प्रकाशित मिति: शनिबार, चैत २६, २०७८  ०७:१८
चाैरजहारी चाैरजहारी
#विचार/व्लक
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
लोकप्रिय
  • Week
  • Month
पापिनी मेला भलिबलको उपाधि रुकुम पश्चिम भलिबल प्रशिक्षण केन्द्रलाई
पापिनी मेला भलिबलको उपाधि रुकुम पश्चिम भलिबल प्रशिक्षण केन्द्रलाई
मुसिकोट १४ मा ट्याक्टर दुर्घटना हुँदा एकको मृत्यु, एक गम्भिर घाइते 
मुसिकोट १४ मा ट्याक्टर दुर्घटना हुँदा एकको मृत्यु, एक गम्भिर घाइते 
आठबीसकोटको साजेबगरमा स्काभेटर दुर्घटना हुँदा चालक घाइते 
आठबीसकोटको साजेबगरमा स्काभेटर दुर्घटना हुँदा चालक घाइते 
साँखमा पापिनी विवाह (फोटो फिचर) 
साँखमा पापिनी विवाह (फोटो फिचर) 
सानीभेरी र रुकम पश्चिम भलिबल प्रशिक्षण केन्द्र फाइनलमा
सानीभेरी र रुकम पश्चिम भलिबल प्रशिक्षण केन्द्र फाइनलमा
त्रिजमाविका विद्यार्थीको निःशुल्क आँखा जाँच, दृष्टि दोष धेरै 
त्रिजमाविका विद्यार्थीको निःशुल्क आँखा जाँच, दृष्टि दोष धेरै 
भूमे ३ मा जेष्ठ नागरिक सम्मानित
भूमे ३ मा जेष्ठ नागरिक सम्मानित
भूमे गाउँपालिकामा कृषकलाई फलफूलका बिरुवा वितरण 
भूमे गाउँपालिकामा कृषकलाई फलफूलका बिरुवा वितरण 
मुसिकोट खलंगा बहुमुखी क्याम्पसमा पूर्व विद्यार्थी समाज गठन
मुसिकोट खलंगा बहुमुखी क्याम्पसमा पूर्व विद्यार्थी समाज गठन
यो पनि
युनिकोडमा परिवर्तन गर्नुहोस्
आजको विनिमयदर
सुन-चाँदि
सेयर बजार

सूचना विभाग दर्ता नं. २१५९/२०७७-०७८
Email: [email protected]
Phone: ९८२२९८२३४५ र ९८२२८८८२०६
अध्यक्ष: धनबहादुर खड्का
सम्पादक: मनिष खड्का
  • कखरा बारे
  • Kakhara सबैको खबर सम्पूर्ण खबर | News Portal from Rukum, Nepal
    • प्रतिनिधि/प्रदेशसभा निर्वाचन २०७९
    • स्थानीय तह निर्वाचन २०७९
    © Kakhara सबैको खबर सम्पूर्ण खबर | News Portal from Rukum, Nepal - 2023 All rights reserved. Site by: SoftNEP

    SoftNEP News Alert

    अख्तियार स्वतन्त्र निकाय भएकाले वाइडबडि छानबिनमा अहिलेसम्‍म कुनै किसिमको राजनीतिक दबाब आएको छैन।स्वतन्त्र ढंगले काम गरिरहेका छौ।
    सदस्यता लिनुहोस्