चौरजहारी नगरपालिका नगर कार्यपालिकाको कार्यालय रुकुम पश्चिमको परिसर अगाडि उभिदा मन स्मृतिमा हराएको छ । विगतमा फर्केको छ । पूर्व आकृतिहरू एकपटक जीवन्त बनेका छन् । एक तले भाडाको सानो घर । अटेस मटेस भएर शाखा र फाँटको व्यवस्थापन । साँधुरो कोठाभित्र पस्न अनि सेवा लिन र दिन गाह्रो । ती दिनहरू ताजा बनेका छन् । स्थानीय सरकारको अव्यवस्थित कार्यालय, महङ्गो भाडा । घरवास विहीनका सयौंका घर बनाउने स्थानीय सरकार आफैं घरवास विहीन भएको अवस्था । टहरो बनाएर सभा सञ्चालन भएको विगत स्मरण भएको छ ।
कार्यालय सार्वजनिक सेवा प्रवाहको मुटु हो । त्यसैगरी सेवा प्रवाहको सक्षमता र स्तरीयता आँकलनको पहिलो आधार पनि । कार्यालयको स्थायीत्वले सेवा प्रवाहमा गुणस्तरीयता ल्याउँछ । पोसाकले व्यकित्व झल्काए जस्तै कार्यालयको उचित व्यवस्थापनले सेवा प्रवाहको स्तरीयता ।
व्यक्तिका ठूला-ठूला महल बनेका छन् । तर राज्यका प्रशासनिक निकायका भौतिक संरचनाहरूको अवस्था भने कमजोर रहेको पाइन्छ । व्यक्ति धनी बन्ने तर राज्य गरिब बन्नुपर्ने अवस्था राम्रो होइन । राज्य धनी भयो भने नागरिक स्वतस् धनी हुन्छन् । यस्तो अवस्थाले राज्यलाई कमजोर बनाइ परनिर्भता बढाउँछ । सेवा प्रवाह कमजोर बन्छ । राज्य र सरकारप्रतिको विश्वासमा गिरावट र राष्ट्रियता समेत कमजोर भएको प्रतीत हुन्छ ।
कतिपय स्थानीय तहमा केन्द्र विवाद । कतिपयको जग्गा प्राप्तिमा समस्या । कतिपयका लागि बजेट अभाव । जसले गर्दा धेरैलाई कार्यालय भवन निर्माणको मेलोमेसो आएन । ताक्कतुक्क गर्दागर्दै स्थानीय तहको पहिलो सरकारका पाँच वर्ष पूरा भएका छन् । कार्यालय भवनको स्थायी संरचना बनाउन सक्नेको भए गर्वको विषय हुन्थ्यो । जनप्रतिनिधिले आफै बस्ने ठाउँ बनाउन सकेनन् भन्ने टिप्पणी गर्ने ठाउँ हुने थिएन ।
विभिन्न बहानामा ठेक्काको म्याद थप्ने र वर्षौसम्म निर्माण कार्य सम्पन्न नभएका दृष्टान्तहरू भेटन सकिन्छ । कतिपय भौतिक संरचना निर्माण कार्य सम्पन्न नभएर भग्नावशेषमा समेत परिणत भएको अवस्था छ । चौरजहारी नगरपालिकाको प्रशासनिक भवन निर्माणमा भने अवस्था फरक रह्यो । जहाँ इच्छा त्यहाँ उपाय । दिन काम कि मन काम जस्ता उखानको चरितार्थ भयो । निर्माण कार्य थालेको ठीक एक वर्षमा भवन निर्माण कार्यले पूर्णता पाएको छ । निर्माण कार्य थालेको एक वर्षमै ४२ कोठाको भवन निर्माण गर्नु मामुली काम होइन । चौरजहारी नगरपालिका नगर प्रमुख विशाल शर्मा, उपप्रमुख राधा रोका, तत्कालीन प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत रामबहादुर के।सी। र हाल गोकुल ढुङ्गेल, कार्यपालिका सदस्य सहित सबै जनप्रतिनिधि, कर्मचारी यो कार्यका लागि धन्यवादको पात्र बन्नु भएको छ ।
चौरजहारी नगरपालिकाको नवनिर्मित प्रशासनिक भवनमा चार वटा तला छन् । भुइ तला, पहिलो, दोस्रो, तेस्रो र चौथो तला । सेवाग्राहीको चाप तथा जनसम्बन्ध र शाखागत अन्तरसम्बन्धलाई समेत ख्याल गरी शाखा र उपशाखा तोकिएको छ । भुइतलामा दर्ता रचलानी र सोधपुछ र सहायता कक्ष छ । पशुसेवा, कृषि सेवा, कृषि र पशुसेवा औषधी भण्डारण, वातावरण तथा विपद व्यवस्थापन, आर्थिक विकास शाखा पनि भुइतलामै रहेका छन् । त्यसैगरी आर्थिक विकास शाखा, प्रशासन र राजश्व उपशाखा र महिला बालबालिका तथा समाजकल्याण उपशाखा पनि रहेका सोही तलामा छन् । पहिलो तलामा पूर्वाधार विकास शाखा, प्रशासन, योजना तथा अनुगमन शाखा छन् । त्यसैगरी आर्थिक प्रशासन र स्वास्थ्य तथा सामाजिक विकास शाखा पनि ।
दोस्रो तलामा नगर प्रमुख, नगर उपप्रमुख र प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतको कार्यकक्ष छ । त्यसैगरी नगरप्रमुख, उपप्रमुख र प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतको सचिवालय पनि रहेको छ । सूचना, प्रविधि तथा अभिलेख व्यवस्थापन केन्द्र र कानुन इकाइबाट प्रवाह हुने सेवा पनि दोस्रो तलाबाट हुनेछ । शिक्षा, युवा तथा खेलकुद शाखा र रोजगार सेवा केन्द्र, तेस्रो तलामा छन् । त्यसैगरी सामाजिक सुरक्षा तथा पञ्जीकरण सेवा इकाइ, सार्वजनिक खरिद तथा सम्पत्ति व्यवस्थापन इकाइ, जिन्सी भण्डारण, स्वास्थ्य औषधी भण्डारण पनि । बैठक कक्ष, न्यायीक समितिको इजलास चौथो तलामा छ । यसका अतिरिक्त मनोसामाजिक परामर्श केन्द्र र नगर विकास समिति चौथो तलामा नै छन् ।
चौरजहारी नगरपालिकाको स्थानीय सरकार नागरिकसँग गरेका प्रतिवद्धता कार्यान्वयनमा सफलताको नजिक पुगेको छ । नगरपालिका क्षेत्रभित्र ३१० किलोमिटर सडक विस्तार, एक घर एक धाराको अभियान सञ्चालन गरी ८०५ घरपरिवारमा खानेपानीको उपलब्धता गराउन नगरपालिका सफल भएको छ । टिनका छानामुक्त विद्यालय अभियान अन्तर्गत ५५ वटा विद्यालय भवन निर्माण भएका छन् । त्यसैगरी कक्षा ५ सम्म अध्ययनरत विद्यार्थीका लागि स्टेशनरी र पोसाक, नगर शिक्षक व्यवस्थापनले शिक्षा क्षेत्रको विकासले उचाइ लिएको छ । त्यसैगरी १४ वडा वडामध्ये ९ वटा वडामा पूर्ण विद्युतीकरण, सहुलियत र सहज यातायातका लागि नगर वस र एम्बुलेन्स सेवा, डिप्लोमा तहको वन र कम्प्युटर इन्जिनियरिङतर्फको बहुप्राविधिक शिक्षालय स्थापना भएको छ । सुरक्षित आवास, बीउँ प्रशोधन, दाना र कापी उद्योग, टिस्यूकल्चर स्थापनाका अतिरिक्त चौरजहारी नगरपालिकाको प्रशासनिक भवन निर्माणको तथ्यले नगरपालिकालाई समृद्धि र आत्मनिर्भरताको मार्गमा दौडाएको छ ।
प्रशासनिक भवन निर्माणको कार्यले नगरपालिकाको लक्ष्य र उद्देश्य प्राप्त गर्न सहयोग पुग्ने छ । कार्यसम्पादन शान्त र सहज वातावरणमा हुनेछ । सुशासन, मितव्यीता, पारदर्शिता र सहज सेवा प्रवाहका पक्षसँग यसको सम्बन्ध रहेको छ । कार्यालयको सेवा प्रभावकारिता अभिवृद्धि हुनेछ । त्यसैगरी सेवा प्रवाहमा नवीनतम प्रविधिको उपयोग पनि ।सेवाग्राही अलमलमा पर्नुपर्ने अवस्था अन्त्य भएको छ ।
प्रशासनिक भवन निर्माणको कार्यले स्थानीय सरकार र सेवाग्राहीसँगको सम्बन्ध सुमधुर हुनेछ । समन्वय र नियन्त्रण गर्न सहज हुनेछ । कर्मचारीहरूमा सहज कार्य वातावरण बनेको छ । यसले कार्यसम्पादनमा सिर्जनशीलता बढाउने छ । कार्यसम्पादनमा गति पैदा हुनेछ । बिरालोले बच्चा सारे जस्तै गरी ठाउँ ठाउँ कार्यालय सार्नुपर्ने बाध्यताबाट मुक्ति मिलेको छ । अभिलेख हराउने, च्यातिने समस्या टरेको छ । कर्मचारी र सेवाग्राही भूकम्प लगायतका प्रकोपको जोखिमबाट समेत बच्ने सुरक्षित कार्यस्थल बनेको छ ।
नेतृत्व लिनु भनेको जोखिम मोल्नु पनि हो । योजना सही र नेतृत्वको इच्छा शक्ति हुनुपर्छ । त्यसबाट असम्भव जस्तै लाग्ने कार्य पनि सम्भवमा परिणत भन्ने यो एक दृष्टान्त हो । व्यक्ति फेरिएलान यो संरचना फेरिने छैन । कार्यालय भवनभित्र पस्दै जाँदा प्रमुख नेतृत्त्वको आकृति मानसपटलमा आउने छ । सबैंका लागि सधैं स्मरणीय बन्ने छ । विकासप्रतिको इच्छा शक्ति र गतिशीलताको प्रशंसा चल्ने छ ।
1675054956.jpg)
